İkebana Nedir?
Evimizin canlı dekor ürünleri olan çiçek ve bitkiler de aynı özenle dekore edilebilir. Eğer çiçeklerin bakımına, tasarıma, renk uyumuna önem veriyorsan evinde farklı bir hava yaratmak için çiçek düzenlemelerini deneyebilirsin. Bu yazımızda Japon çiçek düzenleme sanatı olarak bilinen İkebana detaylarını ve felsefelerini anlatacağız. Evinde var olan çiçekleri kullanabilir veya baharın gelişini de karşılamak için yeni çiçekler alarak kendi alanını oluşturabilirsin.
İkebana Nedir? İkebana Ne Demek?
Yaşayan çiçek anlamına gelen İkebana, Japon çiçek düzenleme sanatı olarak da bilinir. İlk örnekleri 10. Yüzyılda görülen ve kültüre ait dini ritüellerde tapınak sunaklarına bırakılan İkebana çiçek modelleri daha sonradan modern sanat ile birleşmiştir. Saksılar, tepsiler, vazolar kullanılarak yerleşimi ve tasarımı yapılan İkebana insanların duygu, düşünce ve mesajlarını estetik bir biçimde yansıtmalarıyla yapılır. Günümüzde iç mimarlık çalışmalarında, dekorasyonlarda veya hediye ürünleri olarak kullanılan İkebana çiçek düzenlemelerinin yapımını öğrenmek için internette veya kitaplarda pek çok kaynak bulmak mümkündür.
İkebana Nasıl Yapılır?
Sadece sanat eserlerini değil aynı zamanda da süreci kapsayan bu Japon çiçek düzenleme sanatında amaç dalından koparılan çiçeğin ömrünü uzatmaktır. Bunu en başarılı şekilde gerçekleştirmek için elbette profesyonel malzemelerle ve deneyimle çalışmak daha doğru olacaktır. Ancak amatör bir şekilde başlamak için evinde bulunan çiçekleri değerlendirebilirsin. Çiçeklerin uyumunu sağlarken aynı zamanda estetik bir biçimde ömürlerini de uzatmak için bakım yöntemlerini öğrenmen önemli olacaktır.
İkebana Çiçek Düzenleme Stilleri
Çiçek düzenleme sanatı olan İkebana ilk başta fazlasıyla minimal bir yöntemle tasarlanırdı. Bilinen ilk İkebana stili Kuge olarak adlandırılır ve dik yerleştirilmiş bir gövdenin iki yanındaki küçük dallardan meydana gelir. Çağdaş tekniklerin gelişmesiyle birlikte farklı anlamlar yüklenen İkebana stilleri daha sonraları ikiye ayrıldı.
Dikey İkebana Stili
Bu stilde yedi adet dal tabiatın güzelliğini temsilen yerleştirilir. Bu dallar tepeleri, şelaleleri, dağları, vadileri sembolize eder. Bitkinin kendi güzelliğini doğayla birlikte uyumuyla ifade eden bu yöntem geçmiş dönemlerde zengin kesim olarak nitelendirilen rahipler ve diplomatlar tarafından uygulanmaktaydı.
Yatay İkebana Stili
Yaradan, insan ve dünya; ya da baba, anne, çocuk üçlemesi gibi minik bir dengeli toplum benzetmesi yapılan İkebana stili her ailenin gerçekleştirebileceği bir terapi yöntemi olarak kabul edilirdi. Her bir imgenin ifade ettiğine inanılan renkler ve dokuda çiçeklerin seçilmesiyle düzenlenen bu çiçek organizasyonları kişilerin iç sesine yönelmesini tetikler.
İkebana Ekolleri
Zaman içinde kendi kültürünü oluşturdukça ve yayıldıkça farklı ekollere bağlanan ve yeni tekniklerle tasarlanan İkebana çiçek düzenlemesi her birinde farklı felsefi düşüncelerden beslenmektedir. En bilinen ve uygulanan ekolleri listeleyecek olursak:
1. Enshu School
Moribana adıyla da bilinen bir yatay stil uygulamasıdır. Çiçek düzenleme sanatı sırasında kullanılan kaplara verilen isim olan Moribana tekniğinde çiçekler çivili aparatlar ile bulundukları kaba sabitlenir. Enshu ekolüne uygun olarak en az üç ana dal kullanılan bu teknikte çiçeklerin duruş açıları, yakınlıkları, merkeze göre durumları temsil ettikleri anlamların ilişkisine göre belirlenir. En taze ve canlı hallerinin yanında bulunan solan halleri insanların ömründe geçirdikleri mutluluk ve üzüntülerin ardından dinlenmeye çekilmelerini ifade eder.
2. Chiko School
Chiko çiçek düzenlemesi yapılırken çiçeklerin yanı sıra farklı dekoratif süsler de kullanılabilir. Ayna, kum gibi materyaller ile süslenen sunumlarda bir hikaye anlatılabilir ve çiçekler de birer insan veya tanrı figürünü resmedebilir. Bir sahne canlandırması olarak yapılan Chiko ekolü hediyeler için ideal tasarımlardandır.
3. İkenobo
İkebana çiçek düzenleme sanatının başlangıcı olarak da kabul edilen İkenobo ekolünde daha geleneksel teknik ve malzemeler görülmektedir.Öğrenciler öğrendikleri modern ve geleneksel teknikleri harmanlayarak Japon kültürünü ve doğayı bir arada ortaya koymayı amaçlar.
4. Aratame School
Çağdaş ve modern çizgileri taşıyan bu stilde öğrencilerin ifade özgürlüklerini daha çok yansıtmaları beklenir. Bireysel yolculuklarına, duygu ve düşüncelerine göre özgürce yorumlayabildikleri bu çalışmalarda kullanılan saksı ve vazolar da modern çizgide tasarımlar olur.
5. Ohara School
Doğanın dönüşüm ve gelişimini resmetmeyi amaçlayan Ohara ekolünde doğal ürünlerin uyumu ön plana çıkar. Materyallerin çiçek kapları ile de bir uyum içinde olmaları, birlikte bir gelişim ve değişim göstermeleri tüm süreci yansıtmalarında fayda sağlar.
6. Sogetsu School
Yaşamın modern çağdaş yönlerine dikkat çekilen Sogetsu ekolünde materyaller beklenmeyen şekillerde kullanılır. Sadece çiçek yerleşimiyle değil, anı zamanda kullanılan saksı ve vazoların biçimleri de dikkat çeker. Öğrenciler çoğunlukla kapları da kendileri yaparak ikebananın konulacağı yere özen gösterir.
Görsel kaynaklar: Ikebanarochester.org, ikebana.org, neoldu.com, ikebanahq.org, kadouenshu.com, cocodema.com, festival.vcmedia.org