Kirada oturuyorsan her sene kontrat yenilenme tarihinde ev sahibinle anlaşarak bir kira artışı yapıyorsundur. Bu artışı belirleyen çeşitli faktörler mevcut. Bu sene kira zamlarına yönelik yalnız meskenler için geçerli bir artış düzenlemesi yapıldı. Kira artışının düzenlenmesini, etkenlerini, neye göre yapıldığını görmek için yazımıza göz atabilirsin.

Kira Artışı Neye Göre Yapılıyor?

Kira zammı neye göre yapılır sorusu hem ev sahiplerini hem de kiracıları ilgilendiren bir soru. Mesken olsun iş yeri olsun bir mülkün kiralanması durumunda ev sahipleri ve kiracılar arasında bir sözleşme imzalanır. Bu kira sözleşmelerinde zam oranında anlaşma kurulduğu bir madde bulunur. Bu maddeye göre zam son 12 ayın tüketici fiyat endeksine bir diğer adıyla tüfeye göre belirlenir. Ama bu maddeye elle taraflar arasında belirlenen bir oran da yazılmış olabilir. Eğer bu şekilde yazılmış bir oran mevcutsa kira artışı bu orana göre yapılır ama bir müdahale söz konusu değilse açıklanan tüfeye göre yapılır artışlar.

Kira Zam Oranını Belirleyen Faktörler

Kira artırımı yıllık olarak belirlenirken artışı belirleyen esas faktörün Türkiye İstatistik Kurumu’nca açıklanan enflasyona bağlı olarak tüfe olduğundan bahsetmiştik. Tüfe bir malın veya hizmetin yıllık enflasyona oranla nasıl bir değer kaybettiği ya da kazandığını söyleyen orandır. Bu şekilde kira artışı nasıl hesaplanır diye düşünürken tüfe oranını bilerek bunun üzerinden bir hesap yapmalısın. Kira zammının tüfeden çok olamayacağını unutmamak gerekir. Bunun yanında eğer sözleşme yapılırken ortak belirlenen belli bir oran varsa bu oran dahilinde bir artış gerçekleştirilir.

Kira Artışı Nasıl Hesaplanır?

Yıllık kira artışını belirlemek için tüfeyi baz alacaksanız TÜİK’in açıkladığı oranı dikkate almanız gerekir. Örneğin o sene TÜİK tarafından tüfe %20 şeklinde belirlendiyse mülk sahibi kirada bu oranın üzerinde bir artış gerçekleştiremez. Bu durumda eğer ödediğiniz mevcut kira 2000 TL ise artış miktarı 2000’in yüzde yirmisi kadar olabilir. Yani mülk sahibi 400 TL’den çok zam yapamaz. Mülk sahibi ile kiracı aralarında bu oranın altında bir oran belirlemeye de karar verebilir ve artışı ona istinaden yapabilirler.

2024 Yılı Kira Artış Oranları Hakkında Bilinmesi Gerekenler

2024 yılı Mart ayı TÜFE oranı bir önceki aya göre %3,16, bir önceki yılın Aralık ayına göre %15,06, bir önceki yılın aynı ayına göre %68,50 ve on iki aylık ortalamalara göre %57,50 olarak artış gösterdi. Ama yeni çıkan kanun ile beraber 2024 yılının temmuz ayına kadar ev sahiplerine tüfeyi en fazla %25 olarak belirleme kuralı getirildi. Bu kural ile beraber tüfe ne olursa olsun ev sahipleri kiracılarından yıllık kira zammını %25’den fazla isteyemeyecek. Bu kanun yalnızca meskenleri kapsıyor, iş yerleri için bir tavan oran bulunmuyor. Bu durumda iş yeri sahipleri kiracılarından tüfe oranını tavan kabul ederek bir kira artışı talebinde bulunabiliyor. Ancak bu kanunun 5 yılı geçkin kira anlaşmalarında bazı istisnaları bulunuyor. Ev sahibi 5 yılı geçmiş kiracılarına artışı %25’in üzerinde tutmak için bir dava açabiliyor ve mahkemeye gidebiliyor. Bu durumda da ev sahibi evin değeri üzerinden bir artış talebinde bulunabiliyor.

İş Yerlerinde Kira Artışı Hakkında Neler Bilinmeli?

Konu iş yeri kira artışı olduğunda 2024 yılında getirilen yeni düzenlemeler geçerli değil. Bu düzenlemeler yalnız meskenlere getirildiğinden dolayı iş yeri mülk sahipleri kiracılarından tüfe üzerinden bir artış talep edebilir haldeler. Bu anlamda kira artırımını yaparken belirlenen %57.50’lik tüfe üzerinden bir hesap yapılması gerekiyor. Tüfe üstü kira artışı yapılamayacağını ve mülk sahibi ile kiracı arasında belirlenen tüfenin altında bir oranda anlaşılabileceğini unutmamak gerekiyor.