Hava Temizleyici Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır?

Son yıllarda adını sıkça duyduğumuz, özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar ve gününün büyük bir kısmını kapalı mekanlarda geçirenler için bir ihtiyaç haline gelen hava temizleyiciler hakkında ihtiyacın olan tüm bilgileri senin için derledik.

Evlerde Maruz Kaldığımız Tozlar Sağlığımız İçin Hangi Tehlikeleri Taşıyor?

Evde Sizi Hasta Edebilecek Şeyler Nelerdir?

Yeni Trend: Yaşayan Duvarlar

Hava Temizleyici Nedir?

Hava temizleyiciler, ilk kez 20. yüzyılın ortalarında endüstriyel ve medikal alanlarda kullanılmışsa da, son yıllarda evlerde kullanım için de büyük bir ilgi görmeye başlamıştır. Bunun başlıca nedenlerinden biri de, dünya genelinde artan hava kirliliği ve bireylerin iç mekan hava kalitesine olan hassasiyetidir. Özellikle COVID-19 pandemisi, havada uçuşan ve gözle görülmeyen mikroorganizmaların önemini gündeme getirmiş ve hava temizleyicilere olan talebi son derece artırmıştır.

Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, hava kirliliği yılda 7 milyon erken ölüme neden olmaktadır ve bu, bireyleri yaşam alanlarındaki havayı temizlemeye yöneltmiştir. Hava temizleyiciler genellikle evlerde, ofislerde, okullarda ve sağlık kurumlarında kullanılmaktadır.

Astım, alerji gibi solunum yolu rahatsızlıklarına sahip olan kişiler için bu cihazlar büyük bir kolaylık sağlar. Aynı zamanda kötü kokuları gidermek ve sigara dumanı gibi zararlı partikülleri filtrelemek için de tercih edilmektedir. Harvard Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, HEPA filtreli hava temizleyicilerin ince partiküllerin %99.97’sini yakalayabildiğini göstermektedir.

Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar için hava kirliliği, bilimsel bulguların da ötesinde artık hissedilir derecede hayatın bir parçası haline gelmiş durumda. Büyük ölçekte baktığımızda durum böyleyken, bakış açımızı biraz daha daraltarak ilerleyelim: Günümüzün oldukça büyük bir kısmını kapalı mekanlarda geçiren bizler, özellikle pandemiyle birlikte temiz hava kaynaklarından daha da mahrum kalmış durumdayız. Kapalı mekanların havanın oksijen kalitesi haricinde bir diğer sorunsalı ise yazın kullanılan soğutma veya kışın kullanılan ısıtma sistemlerinin mekan içerisinde hava kuruluğuna neden olması.

Tüm bu olgular göz önünde bulundurulduğunda, temiz havaya duyulan ihtiyacın insan sağlığı için artık bir zorunluluk olduğu sonucu ortaya çıkmakta. Hava temizleyicilerin rolü de işte tam bu aşamada devreye giriyor. Bu cihazlar dışarıdan gelen ve yapısı bozulmuş kirli havadaki bileşenlerin insan sağlığı için gereken optimum seviyeye getirilmesini sağlıyor. Bunu yaparken toz, kötü koku, virüs, mikrop, polen ve diğer zararlı partikülleri ayrıştırarak kapalı mekanlarda sağlıklı hava sirkülasyonunun oluşmasına yardımcı oluyor.

Hava Temizleyici Ne İşe Yarar?

Hava temizleyiciler, ortamdaki zararlı partikülleri filtreleyerek temiz ve solunabilir bir hava sağlar. Bu cihazların en önemli bileşeni HEPA (High-Efficiency Particulate Air) adı verilen filtrelerdir.

HEPA filtreler, havadaki 0.3 mikron büyüklüğündeki partikülleri dahi filtreleyerek, evlerdeki toz akarları, küf sporları, evcil hayvan tüyü ve polen gibi yaygın alerjenlere karşı etkili bir çözüm sunar. Bunun yanında, aktif karbon filtreleri ve UV ışık teknolojisi gibi ek özellikler, kimyasal buharlar ve gözle görülmeyen organizmaları da elimine edebilmektedir.

Ev tipi hava temizleyiciler, özellikle oturma odası ve yatak odası gibi alanlarda kullanılmak üzere kompakt tasarımlara sahiptir. Hava temizleyici kullanmanın faydaları arasında astım semptomlarını hafifletmek, havadaki kötü kokuları gidermek ve yaşam kalitesini artırmak yer almaktadır. Birleşik Krallık’ta yapılan bir çalışma, hava temizleyicilerin astım semptomlarını %25 oranında azalttığını göstermiştir.

Hava Temizleyici Nasıl Çalışır?

Hava temizleyiciler, fanlar yardımıyla havayı içeri çeker ve çeşitli filtreler üzerinden geçirerek havayı temizler. HEPA filtreler, ince tozları ve alerjenleri yakalarken, aktif karbon filtreleri kötü kokuları ve kimyasal buharları nötralize eder. Bazı modeller, UV ışık teknolojisiyle bakterileri ve virüsleri öldürerek daha kapsamlı bir koruma sağlar. Bu cihazlar, genellikle odanın ortasına yerleştirildiğinde daha etkili performans gösterir. Orta boy bir odayı 30 dakika gibi kısa bir sürede temizleyebilirler.

Sessiz mod seçenekleri ile yatak odası gibi alanlarda gece boyu çalıştırılabilirken, düşük enerji tüketimi sayesinde uzun süreli kullanım için idealdir. Performansını korumak için filtrelerin düzenli olarak temizlenmesi veya değiştirilmesi gerekir. Örneğin, yüksek trafik alanlarında kullanılan hava temizleyiciler daha sık bakım gerektirir.

Hava Temizleyiciye Sahip Olmanın Avantajları

Temiz ve sağlıklı havaya herkesin ihtiyacı olsa da bazı dezavantajlı gruplardaki bireyler için bu cihazlar hayati bir önem arz edebiliyor. Solunum yolu rahatsızlıkları olan kişiler ise bu grubun başında yer almakta. Hava temizleme cihazları astım, bronşit, kronik akciğer yetmezliği gibi hastalıklarla mücadele eden bireyler için temiz havaya ulaşma imkanını ve zayıf bağışıklıkları nedeniyle alerjiye yatkın olan yaşlılar için de nefes alıp vermeyi kolaylaştırıyor.

Hamile, çocuk ve bebeklerin yaşadıkları evlerde sağlıklı hava sirkülasyonu son derece önemlidir. Bu gruba giren bireylerin bağışıklıkları düşük olduğundan hava içerisinde yer alan alerjen ve zararlı partiküllere karşı oldukça hassastırlar ve bu durum sık sık hasta olmalarına neden olabilir. Hava temizleme cihazları ile birlikte bu risk oldukça azalmakta.

Hava temizleme cihazları havadaki kir, toz, bakteri ve virüslerin yanı sıra hayvan tüyü ve derisinden dökülen tortuların ayrıştırılmasında da rol oynar. Bu nedenle cihazlar, evcil hayvanı olanlar için de oldukça kullanışlı.

Hava temizleyicilerin dolaylı yoldan da pek çok faydası bulunmakta. Sağlıklı nefes alıp vermek demek aynı zamanda sağlıklı bir uyku anlamına da geliyor. Bu da gün içinde daha dinç, pozitif ve enerjik olmamıza olanak sağlıyor. Kullanıcı görüşleri de hava temizleyicilerin hem fiziksel hem de ruhsal sağlık üzerinde oldukça büyük bir etkisi olduğu yönünde.

Hava Temizleyici Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli ?

Hava temizleme cihazları sahip oldukları enerji tasarrufu oranı, filtreleme özellikleri, kullanılacak ortamın büyüklüğü, uzaktan kontrole olanak sağlayıp sağlamama ve daha birçok özellik bakımından farklılık gösterebiliyor. Dolayısıyla öncelikle kullanıcı ihtiyaçlarının doğru şekilde belirlenerek cihazın sahip olması istenen kriterlerin de bu doğrultuda seçilmesi gerekiyor.

Hava temizleme cihazı seçiminde en önemli unsurlardan biri olan filtreleme sistemi belirlenirken cihazın kullanım amacının göz önünde bulundurulması gerekiyor. HEPA, karbon ve aktif karbon gibi çeşitleri bulunan filtreleme sistemlerinden; HEPA filtreli cihazlar yüksek verimleri ve bakteri, polen, alerjen ve kötü kokular gibi çok daha küçük partikülleri yakalama özellikleri ile öne çıkıyor.

Dolayısıyla yukarıda sayılan dezavantajlı gruplardan biri için de yer alıyorsan hava temizleme cihazının HEPA filtreli olmasını tercih etmelisin. Bunun dışında kalan toz, sigara kokusu veya diğer partiküller için karbon filtreler yeterli olacaktır. Ayrıca filtrelerin değiştirilebilir veya yıkanabilir özellikte olması da markadan markaya farklılık göstermekte.

Cihaz seçilirken en önemli 2. kriter ise kullanılacak alanın büyüklüğü. Cihazı alırken mutlaka kullanılabileceği maksimum metrekare miktarını göz önünde bulundurman gerekiyor. Yatak odası ya da mutfak gibi görece daha küçük alanlarda daha düşük kapasiteli cihazlar tercih edilebilirken salon gibi daha çok insanın bulunduğu ve daha geniş yaşam alanlarında daha yüksek kapasiteli cihazlar tercih edilmeli.

Cihazın nerde kullanılacağına henüz karar verememişsen veya farklı ortamlarda kullanmak amacıyla alıyorsan tekerlekli modelleri tercih etmende fayda var. Bunun dışında bazı cihazlar akıllı telefon ile uzaktan kontrol, filtre değişim zamanı göstergesi ya da hava kalitesi göstergesi gibi ek özellikler de sunabiliyor.

Hava Temizleme Cihazları Nasıl Temizlenir?

Hava temizleme cihazlarında markadan markaya farklık göstermekle birlikte genellikle 3 tip filtre bulunur. Bunlardan ön filtre polen, evcil hayvan tüyleri gibi daha büyük parçacıkları; koku giderme filtresi havada bulunan zararlı gazlar ve kötü kokuları; HEPA filtre ise bunlardan çok daha küçük, mikro boyutlardaki partikülleri çeker. Çoğu modelde ön filtre yıkanabilir özellikte olurken; koku giderme filtresi ile HEPA filtrenin belirli aralıklarla değiştirilmesi gerekir.

Yıkanabilir filtrelerin temizliği oldukça kolaydır. Üzerinde gözle görülebilir toz birikimi olması halinde bunları elektrikli süpürge ile temizledikten sonra filtrenin ılık su ile yıkanması yeterli olacaktır. Önemli bir diğer nokta ise filtrenin doğrudan güneş ışığı almayacak şekilde kurutulması ve tamamen kurumadan cihaza takılmaması gerektiği. Ek olarak, cihazı temizlemeden önce mutlaka ürünle birlikte gelen kullanma talimatını incelemende fayda var.

Görsel Kaynak: Wohnglueck.de